مزاج چیست ؟
سقراط حکیم بزرگ یونانی همه خوراکی‌ها را در چهار دسته گرم، سرد، خشک، و‌تر دسته بندی کرد و معتقد بود که سلامتی حاصلِ حفظ تعادل در این چهار دسته است. نکته مهم در این است که در مبانی طب سنتی ایران، هر ماده خوراکی اعم از غذاها و دارو‌ها نیز دارای مزاج خاصی هستند که با توجه به نحوه تأثیر خود در تعامل با بدن مصرف کننده قرار می‌گیرند. (برای اطلاع از مزاج تمام خوراکی ها و مصلحات آن ها به مقاله “مزاج خوراکی ها” مراجعه کنید )
گرمی و سردی دو کیفیت اصلی و تری و خشکی دو کیفیت فرعی هستند. شرایط درونی و بیرونی باعث کاهش یا افزایش این کیفیت ها در بدن میشوند که به حاصل این کیفیت ها مزاج گفته میشود.
همه ی انسان ها این چهار کیفیت رو دارند که بسته به کم و زیادش، مزاج فرق میکنه
غلبه ی هر کدوم از کیفیات رو میگیم مزاج. گاهی هیچ کدوم غلبه ندارند که در این حالت اصطلاحا گفته میشه مزاج معتدل
مزاج و در صد ترکیبی هیچ دو انسانی با یکدیگر یکسان نمی‌باشد، همان طور که اثر انگشت هیچ دو فردی یکسان نیست.
مزاج بلغمی چیست ؟
⬅️ غلبه طبع سرد و تر بر بدن را بلغم میگویند . هیکل افرادی که مزاج بلغمی دارند، معمولاً درشت است و افرادی چاق هستند و بدن پر چربی دارند
⬅️ بلغم همان سیستم ایمنی بدن و از جنس آب و سرد و تر است.
- شروع فصل زمستان
- سن کودکی و پیری
- چاقی و اضافه وزن
- خوردن غذاهای تر و سرد (ماهی، ماست و…)
میتواند از علل شیوع بلغم باشد.
بلغمی ها سعی کنند از هشت ساعت بیشتر نخوابند
علائم غلبه مزاج بلغم
- هیکل معمولاً درشت است و افرادی چاق هستند و بدن پر چربی دارند
- خلط پشت گلو
- پوست سفید رنگ دارند
- پوست بدنشان سرد و مرطوب و نرم است
- موهای کم پشت دارند
- دهانشان مرطوب است
- تشنه نمی شوند.
- خواب آن ها سنگین و زیاد است.
- احساس کسلی و بیحالی دارند.
- تمایل به خوردن شیرینی و ادویه جات و گرمی جات دارند.
- در فصل زمستان خیلی اذیت می شوند.
- مستعد ابتلا به بیماری های روماتیسمی و مشکلات گوارشی هستند.
- با خوردن سردی ها دچار مشکل می شوند.
- نبض ضعیف دارند. کم انرژی و کم جنب و جوش هستند و در کارها کند هستند.
- خیلی دیر عصبانی می شوند.
- فراموشکار و کند ذهن هستند.
- افراد راحت و بی قید به اکثر مسائل هستند.
- رماتیسم مفصلی
- همه چیز را راحت می گیرند و خود را درگیر چیزی نمی کنند.
- توان ریسک ندارند.
- کم اراده هستند.
- متاثر از دیگرانند.
- میل جنسی کم و توان جنسی کم دارند.
- اشتهایشان زیاد نیست و قدرت هضم بالایی ندارند.
- سردی و رطوبت بدن توان جنسی آنها را کاهش می دهد.
- بلغمی مزاج ها معمولاً افرادی آرام، صبور، تسلیم پذیر و مسالمت جو هستند.
- بیشتر دور اندیش و با احتیاط هستند.
- در انجام امور از خود شجاعت نشان نمی دهند.
- روابط اجتماعی آنان چندان قوی نیست.
- از حافظه و قدرت تمرکز بالایی برخوردار نمی باشند.
- بی تحرکی و بی حوصلگی سفیدی مو و ریزش مو با کشیدن
مزاج
بلغم
رنگ پوست
سفید یا سیاه
رطوبت پوست
مرطوب
منافذ پوست
ریز
گرمی و حرارت پوست
سرد
رنگ مو
خرمایی روشن – بور
ضخامت مو
نازک
پیچش مو
بدون فر و لخت و صاف
نرمی و چربی پوست
نرم
پراکندگی مو در بدن
بدون مو
ریزش مو در سر
بدون مو
رنگ چشم
میشی روش تا آبی
رنگ لب
قرمز کمرنگ
برجستگی شکم
شکم بزرگ و دارای پیه و چربی
استخوان‌بندی
شانه‌ها درشت و کمر و ساق درشت تر
اندام
متوسط با سر متوسط و اندام میانی درشت
ممنوعات برای مزاج بلغم
- سبزی ها : خیار، کدو، چغندر، کاهو، اسفناج، گشنیز، قارچ، خرفه
- گوشت ها : گاو و گوساله، ماهی، مرغ های پرورشی، بز به ویژه بز پیر، سوسیس، کالباس، همبرگر، سفیده تخم مرغ
- غلات و حبوبات : تخم کدو، تخم کاهو، تخم کاسنی، نشاسته، تخم خرفه، دانه کدو تنبل، تخم خیار، تخم هندوانه، جو، ماءالشّعیر
- آجیل و میوه ها :هندوانه، توت فرنگی، کیوی، مرکبات، هلو، انواع آلو
- چاشنی ها و ادویه ها : لیمو امانی، سماق، غوره، سس گوجه فرنگی
- لبنیات : کشک، شیر، ماست، پنیر تازه، روغن دانه انگور، روغن نباتی، روغن تخم کدو، کره گیاهی
- نوشیدنی ها و طعم دهنده ها : شربت آلبالو، شربت عناب، شربت لیمو، شربت زرشک، شربت آلو، دوغ، چای بنفشه، ماءالشعیر طبّی، انواع نوشابه ها و سس های صنعتی
- غذاها : بورانی ماست و اسفناج، خورش آلواسفناج، آش های سردمزاج(رشته، جو، آلو، ماست، دوغ، گوجه و …)، آبدوغ خیار، برنج
آب سرد شامل: آب یخ، آب یخچال و آبسرد کن، آب معدنی و تمام آب های با درجه حرارت کمتر از دمای بدن برای طبع بلغم مضر هستند.
غذاهای مناسب طبع بلغم
- سبزی ها و صیفی جات : بادرنجبویه، ترب، تربچه، نعناع، سیر، پیاز، شاهی، تره، ترخون، شنبلیله، مرزه
- گوشت ها : گوسفند، بزغاله، مرغ محلّی، پرندگان کوچک، شتر و شترمرغ
- سویق گندم و جو
- آجیل ها و میوه ها : انگور، خرما، نارگیل، گردو، فندق، موز، سیب شیرین، خربزه
- غلات، حبوبات و دانه ها : رازیانه، بالنگو، نخود، کنجد
- لبنیات و روغن ها : پنیر(نک سود با گردو)، روغن کنجد، روغن حیوانی
- چاشنی ها و ادویه ها : هل، دارچین، زنجبیل، زعفران، زیره، آویشن، پونه کوهی، زنیان، سیاهدانه، مخلوط با نمک قبل از غذا، زیره و مرزه
- نوشیدنی ها و طعم دهنده ها : شیره انگور، شکر سرخ، عسل، دمنوش های گرم، عرقیات گرم، شربت های با طبع گرم
- غذاها : آبگوشت با گوشت های لطیف، سوپ با سبزى های گرم مزاج
اعمال مفید برای مزاج بلغم
- حمام داغ صبح ناشتا
- ماساژ بدن با روغن زنجبیل
- پشت به آفتاب نشستن
- جویدن کندر
- سرمه
غذاهای با طبع گرم و خشک برای افراد بلغمی مناسب است، به شرطی که اصل متعادل سازی با مصلحات، رعایت شود. بطور مثال؛ گردو غذای گرم و خشک است، ولی برای افراد بلغمی مصرف گردو را به نسبت پنجاه درصد با پنیر متعادل می کنیم.
آبگوشت سنتی با گوشت گوسفند، با دنبه کم و استخوان زیاد، نخود، زرد چوبه زیاد و فلفل سیاه، بدون رب و گوجه فرنگی
انواع آش ها و سوپ های ایرانی، با زرد چوبه، فلفل زیاد و ادویه گرم و خشک
سلام بسیار عالی بود. سپاسگزارم
با سلام
ممنون از نظر و انرژی که دادین
سالم باشید