☑️ درمان کم خوابی :
امروزه بدلیل کمبود آرامش در زندگی و آلودگیهای محیطی و تغذیهای و همچنین اضطراب ها و استرس‌های کاری و زندگی، افراد زیادی از داشتن یک خواب راحت بی بهرهاند و گاهاً با قرص‌های آرام بخش سعی می‌کنند خواب راحتی داشته باشند، ولی اغلب نه تنها خواب راحتی ندارند بلکه آسیبها و عوارض دیگری وجودشان را فرا میگیرد. تغییر سبک زندگی، نوع تغذیه و بوجود آوردن شرایط لازم برای خواب اولین قدمهایی است که باید برداشته شود.
☑️ خواب خوب یعنی چه؟
حکمای طب سنتی براین باورند خواب خوب خوابی است که وقتی فرد بیدار شود احساس آرامش و سبکی کند، اما خواب زیاد نه تنها خوب نیست بلکه موجب چاق شدن بدن می‌شود و سردی و رطوبت بدن را افزایش می‌دهد. در عین حال خواب بعد از ظهر یکی از مضرترین خواب‌هاست چرا که موجب ضعف حافظه، رخوت، کسلی و افزایش رطوبت بدن می‌شود و سلامت بدن را به خطر می‌اندازد. خوابیدن با شکم پر (به دلیل بروز سوءهاضمه) و خوابیدن نزدیک غروب آفتاب به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود زیرا افرادی که در چنین ساعت‌هایی می‌خوابند از خواب خود راضی نیستند و احساس کسلی و بدخلقی می‌کنند.
⭕️مدت خواب بستگی به سن و شرایط کاری فرد عموماً بین شش تا هشت ساعت تغییر می‌کند. بی خوابی علت های گوناگونی دارد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
❌ • نگرانی واضطراب
❌ • نوشیدن چای وقهوه زیاد
❌ • کشیدن سیگار
❌ • ناراحتیهای اعصاب و…
✅ نکته اول : پرخوری ممنوع
ازدیدگاه طب سنتی ایران، پرخوری پیش از خواب و نزدیک ساعت شام و خواب از جمله عوامل ابتلا به بی‌خوابی است زیرا در شرایطی که بدن و دستگاه‌های درونی باید در حال استراحت باشند، دستگاه گوارش باید انرژی زیادی را صرف هضم و جذب غذا کند و این مسئله علاوه بر بی‌خوابی موجب ابتلا به سوءهاضمه و دیگر بیماری‌های گوارشی خواهد شد.
✅ نکته دوم: کجا بخوابیم؟
محل خواب شما باید با مزاج شما از نظر حرارت و برودت سازگار باشد. یعنی اگر جوان و گرم مزاج هستید هوای اتاق خوابتان باید کمی خنک و اگر در سنین بالا یا سرد مزاج هستید دمای هوای اتاق باید کمی گرم باشد. همچنین خوابیدن روی زمین سرد و نمناک باعث درد پشت و احساس سستی و خوابیدن بدون روانداز حتی در هوای گرم مانع از خواب عمیق می‌شود. به همین دلیل در هوای گرم هم باید از یک ملحفه نازک پنبه‌ای استفاده کنید تا خوب بخوابید.
✅ نکته سوم: چرا نسخه گیاهی؟
افرادی که برای درمان بی‌خوابی سراغ داروهای شیمیایی می‌روند در دراز مدت به درمان این داروها عادت می‌کنند و مقاومت نشان می‌دهند. بنابراین بیمار با تجویز پزشک مجبور است دوز دارو را افزایش دهد و این موضوع موجب افزایش عوارض جانبی دارو بیشتر می‌شود. این درحالی است که توصیه‌های طب سنتی برای درمان مشکلات خواب کاملاً بی‌خطر است.
✅ مکملهایی برای داشتن خواب طبیعی و راحت :
⬅️ • چای بابونه
⬅️ • ریشه سنبل الطیب
⬅️ • کاوا
نتایج بررسی های دانشمندان نشان داده مصرف این مکملها تأثیر مثبتی بر کیفیت خواب انسان میگذارند. بهتر است در روزهای نخست مقدار اندکی از مکملها را مصرف کنید و به تدریج بر میزان مصرف بیفزایید. برای داشتن خواب راحت نباید از مکملها در طولانی مدت استفاده کرد. باید سبک زندگی تان را تغییر دهید تا خواب راحتی داشته باشید.
☀️ چای بابونه برای خواب
☀️ چای بابونه خواص آرام بخشی زیادی دارد و برای داشتن خوابی راحت به شما کمک زیادی می‌کند.
☀️ سنبل الطیب برای خواب
❄️ ریشه گیاه سنبل الطیب از دو هزار سال پیش تا کنون به عنوان داروی ضد دلشوره و آرام بخش شناخته شده است. ریشه گیاه سنبل الطیب به داشتن خواب راحت کمک زیادی می کند و کیفیت خواب را بهبود میبخشد.
❄️ تاثیر ریشه گیاه سنبل الطیب در دراز مدت نمایان می‌شود، بهتر است این مکمل را هر شب برای دورهای کوتاه مصرف کنید. هرگز این مکمل را همراه داروهای خواب آور و الکل مصرف نکنید. به خاطر داشته باشید که حداکثر زمان مصرف این مکمل شش هفته است.
❄️ کاوا برای خواب
❄️ کاوا گیاهی است از خانواده فلفل که تأثیر زیادی بر کاهش اضطراب میگذارد. بررسی نتایج شش مطالعه نشان داده میزان کاهش اضطراب در میان بیمارانی که گیاه کاوا را مصرف کردهاند در مقایسه با کسانی که داروی شیمیایی خوردهاند بسیار زیاد بوده است.
✅ توصیه‌های مفید برای داشتن خوابی راحت :
پیش از مصرف مکملهای خواب، برای داشتن خواب راحت لازم است نکات زیر را بخوانید و اجرا کنید.
✅ • از گوش گیر استفاده کنید، پنجرهها را ببندید، پردههای ضخیم و چشم بند به دیوار و چشمها بزنید.
✅ • از سه ساعت پیش از آن که به رختخواب بروید غذا نخورید.
✅ • حداقل پنج ساعت پیش از آن که به رختخواب بروید چند دقیقه پیاده روی کنید تا میزان هورمونهای اضطراب بدنتان کاهش یابد.
✅ • یک ساعت پیش از آن که به رختخواب بروید گفت و گو کردن با افراد را متوقف کنید تا مغزتان آرام شود.
✅ • مطمئن شوید اتاق خواب درجه حرارت و تهویه مناسبی دارد.
سایر توصیهها برای داشتن خوابی راحت:
✨ • برای رفع بی‌خوابی با غذا گشنیز بپزید و میل کنید. گشنیز در درمان بی خوابی بسیارمؤثر است.
✨ • کدو تنبل سرشار از ویتامین A است و شیره تخم کدو همراه با شیر مسکن است و برای رفع بی‌خوابی بسیار مؤثر است. کاهو سرشار از ویتامینA، B،C میباشد و مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، فسفر، منیزیم، منگنز، ید، روی ومس را داراست. زود هضم است و رودهها را تقویت می‌کند و در رفع بی‌خوابی مؤثر است. متخصصان طب سنتی اصلاح رژیم غذایی و گنجاندن موادغذایی با طبع مرطوب را بهترین روش برای جبران کاهش رطوبت بدن و خواب خوب می‌دانند. به اعتقاد آنها افرادی با مزاج گرم با گنجاندن کاهو، جو و بادام خام به برنامه غذایی‌شان می‌توانند میزان رطوبت مورد نیاز بدن خود را تأمین و به درمان بی‌خوابی کمک کنند. بنابراین اگر در طول تابستان عادت کرده‌اید تا دیر وقت بیدار بمانید کافی است یک و نیم ساعت پیش از خواب یک ظرف سالاد کاهو بدون سس بخورید. ادامه این روند به مدت یک هفته تا 10 روز ریتم خواب شما را به حالت طبیعی برمی‌گرداند.
✨ • دم کرده گل بیدمشک را روزی دو، سه فنجان میل کنید، اعصاب را آرام وخواب را زیاد می‌کند. نوشیدن یک فنجان عرق بیدمشک خنک یک ساعت پیش از خواب تأثیر زیادی در بهبود کیفیت و عمق خواب دارد.
✨ • نوشیدن دم کرده خرفه پیش از خواب هم در رفع مشکل بی‌خوابی و هم در تنظیم ساعت خواب مؤثر است. برای تهیه این دمنوش 25 گرم گیاه خرفه را در یک لیترآب به مدت 20 دقیقه بجوشانید و پس از سرد شدن میل کنید.
✨ • در طب سنتی ایرانی و همچنین طب چینی و هندی برای درمان اختلالات خواب به مصرف یک لیوان شیر گرم که در آن یک قاشق غذاخوری عسل حل شده باشد، اشاره شده است. این موضوع به ویژه به خانم‌های بارداری توصیه می‌شود که به دلایل مختلفی مثل سنگین شدن در ماه‌های آخر، مشکلات گوارشی، کمردرد و … خواب شبانه راحتی ندارند. پس از همین امشب نیم ساعت پیش از خواب این معجون را امتحان کنید و منتظر نتیجه باشید. البته نکته مهم این است که زود به رختخواب بروید نه اینکه مثل شب‌های گذشته دیر وقت بخوابید.
✨ • بر اساس توصیه‌های طب سنتی ترکیب گل‌گاوزبان و سنبل‌الطیب یکی از بهترین آرامبخش‌های گیاهی محسوب می‌شود. برای تهیه این دمنوش باید ۴ قاشق غذاخوری گل‌گاوزبان را با یک قاشق سنبل‌الطیب درون ظرف ریخته و با ۲ لیوان آب سرد مخلوط کنید تا 10دقیقه دم بکشد. نوشیدن یک فنجان از این دمنوش نیم ساعت پیش از خواب هم باعث ایجاد حس خواب آلودگی می‌شود و هم شما خواب شبانه آرام و باکیفیتی خواهید داشت
✨ • یکی از توصیه‌های سنتی برای رفع مشکل بی‌خوابی، نوشیدن دمنوش به‌لیمو و نبات قهوهای است که می‌تواند جایگزین مناسبی برای قرص‌های خواب‌آور باشد. برای تهیه این دمنوش می‌توانید یک قاشق به‌لیموی خشک شده را با ۲ لیوان آب دم کنید و نیم ساعت پیش از خواب بنوشید.
❌❌❌ نکته!!! ممنوعیت بابونه برای خانم‌های باردار و شیرده
متخصصان طب سنتی می‌گویند افرادی که بیماری فشارخون دارند و همچنین خانم‌هایی که در دوران حاملگی از فشار خون بالا رنج می‌برند، هرگز نباید از گیاه بابونه استفاده کنند زیرا مصرف آن باعث افزایش فشارخون می‌شود. همچنین استفاده از گل بابونه برای خانم‌های باردار و زنان شیرده توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است باعث دردهای شکمی یا سقط جنین شود. در عین حال باید از خوردن چای بابونه هنگام رانندگی خودداری کنید زیرا حس خواب آلودگی را تشدید می‌کند. البته فراموش نکنید برای مصرف دمنوش بابونه باید از میزان مصرف کم شروع و رفته رفته میزان آن را بیشتر کنید.
باورهای سنتی خواب
✳️ • خواب معتدل نباید از 10 ساعت بیشتر باشد.
✳️ • بهترین زمان خواب پیش از نیمه شب و بهترین زمان بیدار شدن هنگام طلوع خورشید است.
✳️ • کمبود خواب موجب تیرگی رنگ پوست می‌شود.
✳️ • کم‌خوابی بیش از حد از بین رفتن رطوبت بدن، اختلال هضم و خشکی مغز را به همراه دارد.
✳️ • محیط خواب باید آرام و کم نور باشد.
✳️ • خواب کوتاه قبل از اذان ظهر، قیلوله نام دارد و خوب است، اما خواب عصر بلغم‌زاست و افراد را خسته‌تر می‌کند.
✳️ • بیشترین ضرر خواب روز متوجه سرد مزاجان است.