چرا زرد می‌شود؟

زردی از تخریب بخشی از گلبول‌های قرمز در نوزاد به‌وجود می‌آید و ضایعات باقیمانده از گلبول‌های قرمز به بیلی‌روبین که عامل ایجاد کننده زردی در نوزاد به‌شمار می‌رود، تبدیل می‌شود.

زردی به دو شکل در نوزاد مشاهده می‌شود:

زردی محلول در آب:

در این نوع زردی همان‌طورکه از نامش پیداست، بیلی‌روبین محلول در آب است و چون محلول است، کبد آن را از طریق ادرار کردن دفع می‌کند.

زردی غیرمحلول در آب:

در نوع دوم زردی، بیلی‌روبین محلول در آب نیست و از راه ادرار کردن دفع نمی‌شود و در بدن باقی می‌ماند، در صورتی‌که درمان آغاز نشود و میزان بیلی‌روبین بیش از حد شود، در مغز نوزاد رسوب کرده و عقب‌ماندگی ذهنی نوزاد را همراه دارد.

✅ درمان زردی نوزاد :

✅ مادر : ماشین آتش نشانی نوزاد !

✅ مادر نوزاد از مصرف غذاهای گرمی پرهیز کند و سهم خنکی را افزایش دهد .

✅ از جمله : آش یا سوپ جو – خیار – هندوانه – آب زرشک طبیعی – آب انار ملس طبیعی – مرکبات – خرفه – گشنیز و …

✅ عرق کاسنی و شاهتره را به نسبت مساوی مخلوط کرده و روزی ۳ استکان مصرف کند .

✅ عرقیات خنک دیگر ( مثل گشنیز ، بید ، خارشتر ، همیشه بهار ) یا جوشانده گیاهانی مثل عناب ، سپستان ، بنفشه ، همیشه بهار ، خطمی ، پنیرک ، تخم گشنیز ، تخم کاسنی ، تخم کاهو ، تخم خرفه ، پوست بید نیز مفید است .

✅ مصرف سیراب – شیردان از سوی مادر .

✅ خودداری از مصرف کاچی ، خاگینه و روغن زرد در صورت زردی نوزاد .

☑️ ۲ – شیر خشت و ترنجبین ( درمان زردی نوزاد ) :

☑️ حدود یک نخود شیرخشت و نصف قاشق چایخوری ترنجبین را در نصف استکان آب جوش حل کرده با پارچه نخی صاف کنید و به تدریج به نوزاد بخورانید .

☑️ میتوانید این دارو را تا روزی ۲-۳ بار آماده مصرف کنید .

☑️ ترنجبین کاملا شیرین است و لذا این دارو نیاز به شیرین کردن ندارد .

☑️ میتوان از بیدخشت به جای شیرخشت استفاده کرد .

☑️ علاوه بر نوزاد ، مادر او نیز می تواند این دارو را مصرف کند .

☑️ می توان به جای حل کردن شیرخشت و ترنجبین در آب ، آن ها را در مخلوط عرق های کاسنی و شاهتره یا در عرق هایی مانند عرق بید حل کرد .

⭕️ ۳ – سایر راه کارها :

⭕️ شستشوی نوزاد با عرق های خنک به ویژه عرق کاسنی با بید (در جریان زردی سلول‌های کبدی آسیب می‌بینند و در این میان چون عرق کاسنی خاصیت ترمیم سلول‌های این ارگان را دارد، در شست‌وشوی صفرا از پوست موثر عمل می‌کند. روش استفاده از آن نیز به این شکل است که یک لیوان عرق کاسنی را در یک لگن آب مخلوط کرده و پوست نوزاد را چند روز و به مدت 10 تا 15 دقیقه با آن شست‌وشو بدهیم.)

⭕️ این عرق ها را کمی حرارت دهید تا حالت ولرم پیدا کنند

⭕️ در این شستشو نسبت به ماساژ پشت گوش نوزاد اهتمام بیشتری داشته باشید

⭕️ مقداری ترنجبین را در آب حل کرده با یک پارچه آن را به پیشامی و پشت گوش نوزاد بمالید

⭕️ آرد جوی نرم و الک شده را روی بدن نوزاد ( به جز صورت و ناف ) بپاشید

❄️ ۴ – حجامت ، درمان قاطع و موثر

❄️ بر روی لبه بیرونی لاله گوش و نیز پوست پشت گوش نوزاد ، خراشهای ظریفی وارد میشود .

❄️ حجامت بسیار ساده تر از خونگیری از نوزاد برای اقدامات تشخیصی میباشد

❄️ درد حجامت ، فوق العاده کم است .

❄️ کاهش زردی نوزاد معمولا بلافاصله بعد از حجامت شروع می شود .

❄️ اغلب پس از یک ساعت  نتیجه حجامت در آزمایش قابل مشاهده است .

⬅️ چند نکته درباره پیشگیری از زردی نوزاد :

⬅️ ۱ – نگرانی از زردی نوزاد نباید مادر باردار را مجبور کند که تغذیه مطلوب خود را کنار بگذارد . مصرف زیاد خنکی ها در بارداری می تواند برای مادر و حتی جنین مشکلاتی را به وجود بیاورد .

⬅️ ۲ – توصیه عمومی برای رفع نگرانی همه مادران این است که از یک ماه به زایمان هر روز یکی دو استکان عرق کاسنی مصرف کنند .

⬅️ ۳ – نه انجام اقدام فوق میتواند زردی نگرفتن نوزاد را تضمین کند و نه عدم انجام آن . یا مصرف غذاهای گرمی ، ضرورتا باعث زرپی نوزاد خواهد شد .

☑️ دخترها بیشتر در خطرند یا پسرها؟

به جز در مواردی چون بیماری فاویسم که در پسران بیش از دختران است و با زردی همراه بوده و سبب لیز شدن گلبول‌های قرمز می‌شود، دختر و پسر از نظر میزان ابتلا به زردی و خطر احتمالی هیچ تفاوتی با هم ندارند. همان‌طور که گفته شد نارسی، وزن کم بچه و مشکلات تنفسی نوزاد در بروز زردی نقش دارند.

❌ بهترین راه کم کردن زردی چیست؟

بهترین ماده‌ای که تا به حال در مورد کاهش زردی نوزاد تجربه شده و نتایج مفیدی نیز از آن به‌دست آمده، ترنجبین است. می‌توان یک گرم از این ماده را در یک استکان آب داغ حل کرد و به مدت سه روز با قاشق چای‌خوری به نوزاد خوراند.

❌ باردارها میوه زرد نخورند؟

مصرف میوه‌های زرد در دوران بارداری و شیردهی سبب زردی نوزاد نمی‌شود. اما ما نوعی زردی خاص را در سنین بالاتر در بچه‌ها مشاهده می‌کنیم. گاهی اوقات والدین کودکان سه یا پنج، شش ساله‌ای را برای درمان می‌آورند که از مشکل زردی رنج می‌برند که بر اثر خوردن میوه‌های رنگی همچون نارنگی یا هویج در آنها ایجاد شده است. علت بروز این زردی هم مصرف بیش از حد این خوراکی‌هاست که باعث می‌شوند رنگدانه‌های‌شان روی پوست باقی بماند و پوست را به رنگ زرد دربیاورد. این بچه‌ها یک تفاوت اساسی با نوزادان مبتلا به زردی دارند. سفیدی چشم بچه‌هایی که با خوردن خوراکی‌های رنگی مبتلا به زردی شده‌اند، به رنگ سفید است اما سفیدی چشم نوزادان مبتلا به زردی، زرد رنگ است.