و یجتنب فیه الجماع و المسهل و یقل من الریاضه و یشم من الریاحین البارده.
طب الرضا علیه السلام / ترجمه / ص: 151
تفسیر حدیث شریف :
در ماه آب از عمل جماع و خوردن مسهل باید پرهیز کرد و از کارهاى سخت و پر زحمت باید کم نمود، از گلهاى سرد مزاج باید استشمام کرد. ماه آب آخرین ماه فصل تابستان است در این ماه ضعف بدن و مزاج کاملا محسوس میگردد و اشتهاى طبیعى معده و مزاج آشکار مىشود و این بعلت خنک شدن هواى شبها در این ماه است. تبخیر پى در پى مایعات بدن در سه ماه تابستان و تحریک فوق العاده غدد یکنوع خستگى و فرسودگى در بدن باقى میگذارد، در ماه آب فرسودگیها کاملا خودنمائى میکند و لذا از مجامعت و خوردن مسهل که مولد ضعف زیاد میباشد در این ماه حتى الامکان باید اجتناب کرد و بعلت تقلیل زیادى که مایعات بدن پیدا کردهاند از کارهاى سخت نیز باید خوددارى نمود زیرا کارهاى سنگین انرژى زیادترى مصرف میکند و تولید حرارت بیشترى مینماید زیاد شدن حرارت با نبودن رطوبت بقدر کافى موجب انجماد مزاج و خصوص خشگى دماغ و سبب جنون و اختلال مىشود. کم شدن رطوبت مغز موجب فرسودهگى اعصاب دماغ و دستگاه تفکر و احساس میگردد اعصاب را بانحاء خوردنیها و تزریقات تقویت میکنند ولى بهتر و مؤثرتر از همه بوئیدن گلهاى تر و خشک است، بوها مستقیما با مغز ارتباط پیدا میکنند در صورتى که خوردنیها و تزریقات بوسائط بسیارى با مغز مربوط میشوند.